Gaudí i przyjaciele: dzielnica L’Eixample i nie tylko (08.2018)
Barcelona to nie tylko zabytkowa Dzielnica Gotycka, elegancka La Rambla czy rozentuzjazmowany stadion Barçy. Barcelona w wymiarze architektury, ale i potęgi wyobraźni to w dużej mierze jeden człowiek – Antonio Gaudí (1852-1926), genialny kataloński architekt, nazywany często wizjonerem, który stworzył swój własny styl, oparty na harmonijnym współistnieniu Stwórcy i stworzenia, natury i kultury.
Wszystkie jego najważniejsze budowle wpisane zostały na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Sceną zdecydowanej większości z nich jest Barcelona. Tu wznosi się ku niebu fantastyczna, a jedocześnie wzbudzająca kontrowersje Bazylika Świętej Rodziny, tu położony jest baśniowy Parc Güell. Obydwa obiekty, a właściwie zjawiska zasłużyły na oddzielne omówienie.
Gaudí, zanim na dobre nie wciągnął się w projektowanie i budowanie dzieła swojego życia, bazyliki Sagrada Familia, nastawiał trochę kamienic, pałacyków i innych siedzib katalońskich możnych. Budowle były na tyle nietuzinkowe, żeby nie powiedzieć ekscentryczne, że dzisiaj zdecydowana większość z nich nie pełni już funkcji mieszkalnych, lecz została zamieniona na muzea.
Większość godnych uwagi kamienic autorstwa Gaudiego znajduje się w przylegających do siebie modernistycznych dzielnicach L’Eixample i Gràcia, które zaczęły się intensywnie rozwijać w drugiej połowie XIX wieku, po wyburzeniu murów miejskich przeżywającej wtedy rozkwit Barcelony. Większość, choć nie wszystkie, bo na przykład taki Palau Güell, zbudowany przez Gaudiego dla swojego głównego mecenasa, bogatego przemysłowca Eusebia Güella położony jest przy bocznej uliczce odchodzącej od La Rambli.
W trakcie spaceru po dzielnicach L’Eixample i Gràcia przyjrzeliśmy się m.in. zainspirowanej stylem mudéjar Casa Viçens, będącej pierwszym większym prywatnym zleceniem Gaudiego, czy wielgachną Casa Milà, zwaną też La Pedrera, czyli Kamieniołomem.
Charakterystyczna ceglana budowla Fundació Antoni Tàpies pozwala się naocznie przekonać, że poszukująca nowego wyrazu modernistyczna architektura Barcelony to wszelako nie tylko Gaudí. Jej projektantem jest współczesny Gaudiemu Lluís Domenéch i Montaner.
Mocnym, podsumowującym akcentem spaceru jest tzw. Mansana de la Discòrdia – trzy budynki stojące w szeregu przy Passeig de Gràcia, każdy autorstwa innego z rywalizujących ze sobą tytanów barcelońskiej architektury. Secesyjną Casa Lleó Morera zaprojektował Josep Puig i Cadafalch, neogotycką Casa Amatller – Domenéch i Montaner, a baśniowa Casa Batlló to dzieło Gaudiego.