W Casa Enseñanza sztuka efemeryczna (10.2022)
Casa Enseñanza, czyli Dom Nauczania, pochodzący z końca XVIII w. solidny neoklasyczny budynek znajduje się w Cullerze przy nadrzecznej ulicy o adekwatnej nazwie Carrer del Riu. Mieści w sobie salę z wystawą czasową, za naszego pobytu obrazów lokalnego artysty oraz stałe muzeum, którego nazwę ciężko przetłumaczyć na język polski ze względu na brak bezpośrednich kulturowych odpowiedników.
Spróbujmy objaśnić po kolei. Nazwa hiszpańska to Museo Fallero de Cullera. Imiesłów fallero pochodzi od rzeczownika falla, oznaczającego rodzaj rzeźby, a w każdym razie trójwymiarowego dzieła artystycznego sporych rozmiarów, co najmniej kilkumetrowej wysokości, powstałego z nietrwałych materiałów, takich jak karton, drewno, papier, tkaniny i plastikowe pianki. Na kompozycję składają się postaci (mogą być ludzkie, zwierzęce lub fantastyczne) zwane z walencjańska ninots. Całość ma charakter żartobliwy, nieraz satyryczny. Materiały są nietrwałe, jako że kompozycje nie są tworzone po to, aby trwać, lecz aby wziąć udział w corocznym święcie ulicznym im poświęconym, a następnie widowiskowo spłonąć.
Samo święto obchodzone jest w Walencji od 14 do 19 marca. W 2016 r. zostało wpisane na listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego UNESCO. Jest okazją do współzawodnictwa drużyn z Walencji i okolic na najlepszą Falla w najróżniejszych konkurencjach. Sama Cullera wystawia drużyn kilkanaście, co widać na mapie widocznej na jedym ze zdjęć poniższej galerii.
Słowo falla w średniowiecznym walencjańskim oznaczało podobno pochodnię umieszczaną na wieżach obserwacyjnych. Możliwe, że święto, jak wiele innych tradycji walencjańskich, ma związek z aragońskim królem Jakubem I Zdobywcą. Że niby jego wojsko takich używało w chwalebnych czasach rekonkwisty Walencji.